बत्तीस शिराळा येथे जपानी अकिरा मियावाकी वन बहरले

August 01, 2020

बत्तीस शिराळा येथे जपानी अकिरा मियावाकी वन बहरले

बत्तीस शिराळा, दिनांक दोन ऑगस्ट- सांगली जिल्ह्यातील बत्तीस शिराळा येथे एका डॉक्टर दाम्पत्याने अवघ्या एका वर्षात जपानी वनस्पतिशास्त्रज्ञ अकिरा मियावाकी यांनी विकसित केलेल्या तंत्रज्ञानाचा वापर करून एक अद्वितीय जंगल विकसित केले आहे. आनंद रूग्णालयाचे संचालक डॉ . नितीन जाधव आणि त्यांची स्त्रीरोगतज्ज्ञ पत्नी डॉ.कृष्णा जाधव यांनी गेल्या पाच जुलै रोजी या प्रकल्पाचे पहिले वर्ष पूर्ण केले आहे. मानवनिर्मित या जंगलाचा प्रथम वर्धापन दिन त्यानी जंगलाचे पूजन करून व केक कापून साजरा केला.
बत्तीस शिराळा येथील स्वयंसेवी संस्था ‘प्लॅनेट अर्थ फाउंडेशन” (पी.ई.एफ) च्या मदतीने एकूण ८००० चौरस फूट (आठ गुंठे) क्षेत्रामध्ये हे जंगल उभारले आहे.

मियावाकी यांच्या जंगल निर्मिती तंत्राला जागतिक तापमानवाढ कमी करण्यासाठी जागतिक स्तरावर मान्यता मिळाली आहे. जंगलाची नैसर्गिक निर्मिती आणि विकास होण्यासाठी दहा वर्ष लागत असतील तर तेवढेच घनदाट जंगल मियावाकी तंत्राने फक्त दोन वर्षात उभे करता येते असे पी.ई.एफचे अध्यक्ष श्री. आकाश पाटील यांनी सांगितले. पी.ई.एफ संस्था शिराळा तालुका तसेच पश्चिम घाटातील जैवविविधतेचा अभ्यास व संवर्धनासाठी कार्यरत आहे.

गेल्या वर्षभरात डॉ. जाधव यांच्या मियावाकी जंगलामध्ये ४१ प्रजातीचे पक्षी, २ प्रजातीचे सस्तन प्राणी, ४ सरपटणारे प्राणी, ११ उभयचर प्राणी, तसेच फुलपाखरांच्या ३४ प्रजातींची नोंद करण्यात आली आहे ती खालीलप्रमाणेः

सरपटणारे प्राणी: धामण, कवड्या, डुरक्वया घोणस, व हरणटोळ सर्प.

पक्षी: गुलाबी फिंच, लाहोरी, बदामी घुबड, पिंगळा, मोर, लांडोर, होला, बुलबुल, साळुंखी, इत्यादी. फुलपाखरे: कॉमन रोझ, टेल्ड जे, कॉमन जाजबेल ही फुलपाखरे.

वनस्पती: पिंपळ, उंबर, वड, या फायकस च्या प्रजाती आहेत. जांभळ, राय जांभळ, करंज, आंबा, फणस या वन्य फळ देणाऱ्या प्रजाती; ताम्हण, कांचन, बहावा, पळस, काटेसावर ही वन्य फुले असणारी प्रजाती आहेत; तसेच बेहाडा, हिरडा, रीठा, आवळा, कडुलिंब आणि कढीपत्ता या औषधी वनस्पती आहेत.

डॉ. नितीन जाधव म्हणतात: हा प्रकल्प आपल्या शेत जमिनीवर मे २०१९ मध्ये सुरू केला.

पी.ई.एफ च्या टीमने जेसीबी- Tractor वापरून आणि मजूरांसह काम करण्यास सुरवात केली. संपूर्ण प्लॉटमधून एक मीटर माती खणून बाहेर काढली आणि शेणखत, तांदळाचा कोंडा आणि ऊसाचा भुसा इत्यादी चा वापर करून रोपे लावण्यासाठी जमीन तयार केली.

शिराळा येथील स्वयंसेवक तसेच उत्तर प्रदेश आणि छत्तीसगडमधील वनीकरण आणि पर्यावरण विज्ञान अभ्यासक्रमांच्या विद्यार्थ्यांनी मिळून जुलैच्या पहिल्या आठवड्यात वृक्षारोपण पूर्ण केले. त्या सोबत झाडांना काठीचा आधार दिला.

हा प्रकल्प एकूण तीन भागात विभागला आहे:

मियावाकी वन क्षेत्रात ५२ देशी प्रजातींची ५४० रोपे लावण्यात आली आहेत.

फळबाग क्षेत्रात २२ प्रजातीची फळझाडे आणि

फुलपाखरू उद्यानात फुलांच्या रोपाच्या १८ प्रजातीची लागवड करण्यात आली.

एफोरेस्ट इंडिया या संस्थेने तयार केलेली मार्गदर्शक पुस्तिका या प्रकल्पासाठी उपयुक्त ठरली. पी.ई.एफ टीम आणि डॉ. जाधव कुटुंबीयांनी साप्ताहिक व मासिक देखरेख व देखभाल सुरू केली. झाडांना पाणी देणे आणि तण काढून टाकणे ही कामे नियमित केली गेली.

निरीक्षणे: डिसेंबर २०१९ पर्यंत जंगलामध्ये फारशी वाढ दिसून आली नाही. जंगलाची सरासरी उंची सुमारे चार ते पाच फूट झाली होती. जंगलाला नियमित पाणी देण्यासाठी ठिबक सिंचन जानेवारी २०२० मध्ये सुरु करण्यात आली. फेब्रुवारी २०२० पासून वसंत ऋतु सुरू होताच सर्व झाडे वेगाने वाढू लागली. मे २०२० पर्यंत दहा ते बारा फूट उंची पर्यंत जंगलाची वाढ झाली.

रसायनांचा वापर अजिबात नाही: जंगल निर्मितीसाठी सेंद्रीय पद्धत वापरली आहे असे डॉ. जाधव यांनी आवर्जून सांगितले. कोणतीही रासायनिक खते, कीटकनाशके आदी वापरली नाही. या जंगलातून निसर्गाला व समाजाला मिळणारे सर्व उत्पादने सेंद्रिय आणि नैसर्गिक असणार आहेत.
२०२०-२१ चे नियोजन: पीईएफ टीमने शिराळा परिसरातून वेगवेगळ्या देशी वनांची बी - बियाणे गोळा केली आहेत. या वन प्रकल्प क्षेत्रात देशी प्रजातीची नर्सरी स्थापित करण्यात येणार आहे. पुढच्या वर्षी येथून वनस्पती मित्रांना देशी रोपे देण्यात येतील.

आतापर्यंतचा प्रतिसादः जंगलाच्या उद्घाटनानंतर वर्षभरात २००० हून अधिक लोकांनी या प्रकल्पाला भेट दिली आहे आणि जंगलाच्या वाढीचे कौतुक केले. पीईएफचे उपाध्यक्ष प्रणव महाजन म्हणतात, अनेकांना या प्रकल्पातून प्रेरणा मिळाली असून त्यांनी वृक्षारोपण करणे आणि आपल्या भागातील मोठ्या वृक्षांची काळजी घेणे सुरू केले आहे.
समाजामध्ये वृक्ष, जंगल व जैवविविधता संवर्धन बद्दल जागृती निर्माण करणे हा या प्रकल्पाचा मुख्य उद्देश आहे.

प्रमुख शहरापासूनची प्रकल्पाची अंतरे:

मुंबई (३५५ कि.मी.), पुणे (२१२ किमी), कोल्हापूर (५७ कि.मी.), बंगळुरू (६४६ किमी)

रेखांश: 74 ° 6'53.57 "ई आणि अक्षांश: 16 ° 58'52.75" एन

संपर्क: nitin_krishnaj@rediffmail.com

planetearthfoundation.in@gmail.com)

Mr Akash Patil
President
Planet Earth Foundation, India
Mahajan Wada, Near Library,
Pul Galli, Shirala. Pin: 415408.

Sangli, Maharashtra, India.

📧: Planetearthfoundation.in@gmail.com');

: +91-9420449111/+91-9657493161
: www.pef-india.org

You are welcome to use this information above and photographs below for your news, features and blogs. We will appreciate if you give credit to this blog, Dr Nitin Jadhav or the Planet Earth Foundation, India

Prof Dr Kiran Thakur

Professor Emeritus

Director
Center of Communication for Development
Department of Journalism and Mass Communication

Vishwakarma University, Pune

kiran.thakur@vupune.ac.in

drkiranthakur@gmail.com